Eén van de pingoruïnes in het Westerkwartier is van ons! De uitslag van het bodemonderzoek geeft voldoende bewijs dat onze ‘waterplas’ een pingoruïne is. In deze laatste blog over ‘de oorsprong van onze waterplas’ de uitslag van het bodemonderzoek met het bewijs dat het echt een Pingoruïne uit de ijstijd is.
Pingoruïnes in het Westerkwartier
De afgelopen weken heb ik regelmatig naar onze ‘waterplas’ gekeken en gedacht: zou het één van de Pingoruïnes in het Westerkwartier zijn? Is deze waterplas ontstaan in de ijstijd? En hoe heeft het er hier vroeger uitgezien?
Het Westerkwartier tijdens de ijstijd
Deze vragen heb ik Bart Koops van Landschapsbeheer Groningen ook gesteld tijdens de uitvoering van de grondboringen. Hij vertelde enthousiast over de invloed van het ontstaan van Pingoruïnes op het landschap:
“Een Pingoruïne ontstaat door een ondergrondse ijlsens. Deze ijslens duwt de grond omhoog waardoor ‘heuvels’ een zogeheten Pingo ontstaat. Door het smelten van de ijslens zakt deze heuvel weer in en blijft een Pingoruïne over”.
Bart vertelt daarbij ook dat het grondonderzoek nodig is om duidelijk te krijgen of onze waterplas een pingoruïne is. Zo op het oog kan hij het antwoord niet geven. Maar heel even gaan mijn gedachten naar de ijstijd en beeld ik mij het landschap rond die tijd in: Opende in de ijstijd met een landschap met meerdere heuvels die later weer inzakken waardoor er een Pingoruïne ontstaat. Wat is er dan veel veranderd!
Informatie over Pingoruïnes in het Zuidelijk Westerkwartier
Om definitief te weten of hier in de ijstijd pingo’s zijn geweest, is het bodemonderzoek dus erg belangrijk. Maar naar aanleiding van mijn eerste blogs over onze ‘waterplas’ heb ik ook al veel reacties en informatie gekregen. We kregen onder andere het boek ‘Spitketen op de Friesch-Groningsche heide’ te leen. In dit boek schrijft auteur Simon Hoeksma al over pingoruïnes in deze regio van Groningen:
‘…in het zuiden van Opende liggen verschillende pingo’s rondom de Poelbuurt’
Daarnaast hebben veel mensen, naar aanleiding van de eerdere blogs en het stuk in de Streekkrant, ons aangesproken. Waar de één heel stellig beweerde dat het echt een Pingoruïne zou zijn, was een ander ervan overtuigd dat het gewoon een Dobbe was. Het bodemonderzoek door Landschapsbeheer Groningen is dan toch echt de enige manier op de oorsprong te onderzoeken.
De uitslag van het bodemonderzoek door grondboringen
En zelfs tijdens het uitvoeren van de grondboringen wordt de oorsprong van de ‘waterplas’ niet duidelijk. Er zijn verschillende voors en tegens voor een Pingoruïne. Bart neemt een aantal grond samples mee voor verder onderzoek. Ook op deze uitslag moeten we nog bijna twee weken wachten. Maar dan ineens is daar de mail van Bart Koops met het definitieve antwoord:
“Ondanks dat het in het veld niet heel duidelijk was, denken mijn collega en ik dat het WEL een Pingoruïne is”.
Waarom onze waterplas WEL een Pingoruïne is
WOW. Wat bijzonder! In de mail legt Bart uit dat er twee belangrijke aanwijzingen te zijn waardoor hij tot deze conclusie komt:
- Het ontbreken van het keileem in de laatste boring. En deze grondlaag moet in de kern ontbreken omdat dit door de ijslens is weggedrukt.
- De vorm. Pingoruïnes zijn conisch van vorm. Bij het uitwerken van het bodemonderzoek kwam dit heel duidelijk naar voren.
Hoe bijzonder is deze Pingoruïne?
Tijdens het contact met Bart over de uitslag van het bodemonderzoek vraag ik hem hoe bijzonder dit nu is en welke waarde dit heeft voor landschapsbeheer Groningen:
‘Voor Landschapsbeheer Groningen (maar ook voor de verdere kennisontwikkeling m.b.t. pingoruïnes in het algemene) is het van belang om te weten hoeveel locaties nou echt een pingoruïne zijn. Noord-Nederland is namelijk best uniek wat betreft. pingoruïnes. Hier is sowieso de hoogste dichtheid aan pingoruïnes van Europa, maar mogelijk zelfs ter wereld!
We kunnen dus wel concluderen dat deze Pingoruïne een onderdeel is van een heel bijzonder stuk natuur en historie!
Hoe nu verder met de Pingoruïne?
Maakt het wat uit dat we nu weten dat de waterplas één van de pingoruïnes van het Westerkwartier is? Niet echt. We waren al trotse eigenaar van dit mooie stukje Opende. Al moet ik wel zeggen dat ik er iets anders naar kijk. Want wat is de natuur toch bijzonder. En wat weten we weinig van onze omgeving en de natuur af.
En om daar verandering in te brengen gaan we een informatiebord plaatsen bij de Pingoruïne. Want dit mooie stukje geschiedenis delen we graag!
Ik ben wel benieuwd: is je wandeling langs de Poelbuurt nu anders nu je weet dat je langs een Pingoruïne wandelt? En moeten we de naam van de straat veranderen in Pingobuurt? Wat vind jij?
Wil je meer lezen over het onderzoek naar de Pingoruïne?
Deel 1: https://overyvonne.nl/wat-is-onze-waterplas/
Deel 2: https://overyvonne.nl/pingoruine/
Deel 3: https://overyvonne.nl/grondboring-pingoruine-onderzoek/
Of trek de wandelschoenen aan en wandel langs dit stukje geschiedenis van Opende
*
Affiliatie links naar Bol.com. Voor meer informatie zie disclaimer.